PORADNIK DLA PRZYJMUJĄCYCH

JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ NA PRZYJĘCIE UCHODŹCÓW

Z UKRAINY? 
stan na dzień 15 marca 2022r.

 

Jeśli czytacie ten dokument to prawdopodobnie podjęliście już decyzję o przyjęciu do siebie osób uciekających przed wojną w Ukrainie. Poniżej przedstawiamy kilka sugestii i wskazówek, które pomogą Wam w zorganizowaniu pobytu Waszych gości. 

 

Ich założeniem jest to, że Wasi goście korzystają z ochrony czasowej, jaką daje przez okres 18 miesięcy ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa i gdy będzie to możliwe, wrócą do swoich domów w Ukrainie. Na jej mocy uchodźcy z Ukrainy przebywają na terenie Polski legalnie.

 

Poniższe informacje stanowią jedynie wycinek wiedzy gromadzonej przez NGOsy i wolontariuszy zaangażowanych w pomoc uchodźcom. Stąd też w wielu miejscach sugerujemy sięgnięcie do dostępnych w sieci kompleksowych zbiorów informacji. Najbardziej kompleksowymi pozostają strony m. st. Warszawy oraz warszawskie vademecum wiedzy sporządzone i aktualizowane przez Fundację Inna Przestrzeń.

​

Nadanie numeru PESEL

Warunkiem skorzystania z większości świadczeń, jakie nowe regulacje przewidują dla uchodźców z Ukrainy jest rejestracja pobytu uchodźcy na terenie Polski (jeśli nie dokonała tego Straż Graniczna należy zgłosić się do gminy/dzielnicy w terminie 60 dni wraz z wnioskiem o PESEL) i nadanie numeru PESEL. Przy tej okazji warto założyć Profil Zaufany, który ułatwi składanie dalszych wniosków i obsługę administracyjną pobytu. Te dwa ostatnie zadania również powierzono gminom (w przypadku Warszawy są to urzędy dzielnic, gdzie uchodźca przebywa). Zasady uzyskania PESEL wskazano pod tym linkiem.

 

Ustalenie zasad pobytu

 

Zapewne udostępniacie Waszym gościom mieszkanie, dom, lub jakąś ich część. W interesie wszystkich jest ustalenie jasnych zasad korzystania z nich. Przedstawcie otwarcie Wasze możliwości, zaś w przypadku pobytu dłuższego, niż doraźny podpiszcie umowę użyczenia. Jej dwujęzyczny wzór znajdziecie tutaj. Dokument taki może mieć znaczenie jeśli będziecie starali się o świadczenie dla przyjmujących uchodźców z Ukrainy (wnioski w tym zakresie będą przyjmować gminy, będzie to kwota 40 zł dziennie na okres do 60 dni - w chwili przygotowania tego poradnika szczegóły nie są jeszcze znane).

 

Pomoc medyczna

 

Jeśli Wasi Goście potrzebują opieki medycznej skorzystajcie z ogólnie dostępnych placówek opieki zdrowotnej. Obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę od 24.2.2022 r. i posiadają zaświadczenie wystawione przez Straż Graniczną RP lub odcisk stempla Straży Granicznej RP w dokumencie podróży, potwierdzające legalny pobyt na terytorium RP są uprawnieni do leczenia w NFZ tak jak ubezpieczeni Polacy, a więc u lekarza pierwszego kontaktu, w poradni specjalistycznej, w szpitalu. Upewnij się jednak, że dana placówka udzieli pomocy nieodpłatnie. Podstawowe informacje na ten temat znajdziesz na przygotowanej przez miasto ulotce, a w języku ukraińskim pod tym linkiem. Darmowe świadczenia oferują również prywatne placówki, m.in. Centrum Damiana i LUXMED. Wątpliwości i pytania kieruj do:

​

• W nocy i weekendy działa infolinia medyczna w języku ukraińskim pod numerem
  800 137 200.

• Działa również teleplatforma pierwszgo kontaktu: DOM - Domowa Opieka Medyczna (mz.gov.pl) oraz platforma Lekarze dla Ukrainy

​​

W związku z epidemią COVID-19 dostępne są darmowe szczepienia, a w miejscach wskazanych tutaj można skorzystać z nieodpłatnych testów.

​

Pomoc psychologiczną uzyskać można w poradniach miejskich, jak też licznych placówkach prywatnych, których listę znajdziesz tutaj lub na stronie miejskiej. Znajdziesz tam również numery telefonów zaufania i numery kryzysowe.

 

Kompleksowe informacje na temat wsparcia medycznego dla uchodźców w Warszawie w zakresie opieki medycznej znajdziesz na stronach miasta i we wspomnianym vademecum.

Nie zapomnijcie też o zwierzętach domowych, które przybyły ze swoimi właścicielami. Zasady podróżowania z nimi opisano tutaj. Obowiązkowe szczepienia psów i pomoc weterynaryjną realizuje Schronisko Na Paluchu.

 

Transport

​

Osoby legitymujące się ukraińskim dokumentem tożsamości mogą podróżować komunikacją miejską w Warszawie za darmo. Te same zasady obowiązują w: komunikacji krajowej PKP Intercity (pociągi pospieszne, II klasa), regionalnej – ŁKA, Koleje Dolnośląskie, Koleje Mazowieckie, Polregio. Więcej informacji na temat połączeń kolejowych znajdziesz na stronach PKP lub miejskich.  

​

Sprawy socjalne i pomoc społeczna

​

Zapewne udało Wam się już całkiem dobrze skomunikować z Waszymi gośćmi: nasze języki nie są tak odległe od siebie, a w razie czego jest zawsze tłumacz Google. Może jednak pojawić się konieczność przetłumaczenia dokumentacji. Kontakt do tłumaczy-wolontariuszy znajdziecie tutaj. 

​

Wielu warszawskich notariuszy zadeklarowało chęć darmowego poświadczania kopii dokumentacji niezbędnej dla załatwiania spraw w Polsce. Ich listę, podobnie jak listę prawników innych specjalności oferujących pomoc prawną znajduje się z kolei tutaj oraz na stronach miejskich i tutaj. 

​

Obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną przysługuje jednorazowe świadczenie na niezbędne wydatki w wysokości 300 zł, wypłacane przez gminy. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.

​

Obywatelowi Ukrainy mogą być przyznawane świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (zasiłki, pomoc rzeczowa itp.), które jednak zazwyczaj oparte są na kryteriach dochodowych i wiążą się ze złożeniem oświadczenia o sytuacji majątkowej i rodzinnej. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.  
 

Ważnym źródłem informacji o wszelkich kwestiach formalnych, pozostają warszawskie strony miejskie oraz strony Urzędu ds. Cudzoziemców, gdzie dowiecie się więcej m.in. o legalizacji pobytu na stałe lub dłuższego, niż ustawowe 18 miesięcy.

​

Edukacja

 

Z czasem dzieci Waszych gości powinny pójść do szkół i przedszkoli. Wszystkie dzieci przybywające z zagranicy, będące w wieku 7-18 lat, korzystają z nauki w szkołach publicznych na takich samych zasadach, jak dzieci polskie. Wszystkie dzieci w wieku 3-6 lat, które nie mają polskiego obywatelstwa  i mieszkają w Warszawie mają prawo do korzystania z opieki przedszkolnej. Szczegółowe zasady naboru do szkół i przedszkoli, w tym listę przedszkoli oferujących bezpłatne miejsca dla Ukraińców znajdziesz tutaj bądź na stronach rządowych. W vademecum oraz na stronach miasta znajdziesz również kontakt do dzielnicowych koordynatorów edukacji dla uchodźców z Ukrainy. 

 

Uczniowie przybywający z zagranicy są przyjmowani do publicznych szkół na podstawie dokumentów potwierdzających uczęszczanie do szkoły za granicą. W Warszawie funkcjonują również szkoły, w których (na różnych poziomach edukacji) działają tak zwane oddziały przygotowawcze (klasy powitalne), w których dziecko przez okres do 1 roku uczy się  j. polskiego. Po osiągnięciu przez dziecko odpowiedniego poziomu języka, przenoszone jest ono do “zwykłej” klasy. Oddziały takie działają w 5 szkołach podstawowych i jednym liceum:

​

• Szkoła Podstawowa nr 264 im. Gabrieli Mistral  - dla klas IV-VI i dla klas VII -VIII

• Szkoła Podstawowa nr 152 im. Marii Dąbrowskiej – dla klas I-III

• Szkoła Podstawowa Nr 221 z Oddziałami Integracyjnymi im. Barbary Bronisławy Czarnowskiej

• Szkoła Podstawowa nr 58 im. Tadeusza Gajcego w Warszawie

• Szkole Podstawowej nr 60 im. Powstania Listopadowego

• XLV Liceum Ogólnokształcącym im. Romualda Traugutta przy ul. Miłej 26 (Wola)

 

Warto dodać, że uczeń nie władający językiem polskim w wystarczającym stopniu ma prawo do 2 godzin dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego oraz do zajęć wyrównawczych z poszczególnych przedmiotów.

Pamiętaj, że rekrutacja na kolejny rok szkolny, zarówno w zakresie szkół podstawowych, jak i przedszkoli, zaczyna się zwykle na przełomie lutego i marca.

Zasady kontynuacji nauki na wyższych uczelniach opisane zostały na stronach Ministerstwa Edukacji 

Polecamy też specjalny poradnik i vademecum informacji o edukacji w Warszawie (w tym również w zakresie wsparcia pozaszkolnego), które znajdziesz tutaj. 

W warunkach domowych polecamy zaś lekturę książek dla dzieci i pracę z materiałami edukacyjnymi, które można znaleźć tutaj, tutaj, tutaj oraz tutaj.

 

Praca

 

Obywatele Ukrainy po wybuchu wojny uzyskali ułatwienia w dostępie do polskiego rynku pracy. Możliwe jest zlecenie pracy bez uzyskania pozwolenia na pracę w oparciu o powiadomienie składane przez pracodawcę rejestrowane w Urzędzie Pracy, bez konieczności uzyskania zezwolenia. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj lub na stronach Urzędu Pracy. Nowa ustawa przewiduje ułatwienia dla osób posiadających kwalifikacje w zawodach medycznych. Ukraińcy mogą również zarejestrować się w polskim urzędzie pracy jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy.